Γενικά μιλώντας, το ταρώ (tarot) είναι ένα σύνολο από κάρτες (στην πιο σύνηθη μορφή 78), οι οποίες χρησιμοποιούνται είτε για παιχνίδι είτε για εσωτεριστικούς σκοπούς. Εδώ μας ενδιαφέρει κυρίως η δεύτερη χρήση.
Η λέξη tarot είναι ιταλικής προέλευσης (απαντώνται επίσης και οι τύποι tarocchi και tarock) αλλά αγνώστου ετύμου. Οι επικρατούσες ερμηνείες (από τις οποίες πάντως καμία δεν είναι επιβεβαιωμένη) συσχετίζουν την λέξη είτε με τον ποταμό Taro στην βόρεια Ιταλία· είτε με την αραβική λέξη turuq, που σημαίνει «μονοπάτι»· είτε με την αραβακή λέξη taraka, που σημαίνει «αφήνω πίσω»· είτε με την επίσης αραβική λέξη tarh, που σημαίνει «απάρνηση». Τέλος, υπάρχει και μία συσχέτηση της λέξης με τις φιγούρες του Κορανίου Harut και Marut, αγγέλους που ενστερνίστηκαν την μαγεία. Παρά το αβέβαιο όλων αυτών των ετυμολογικών προτάσεων, το σύνολό τους δίνει μία εικόνα της φύσης του αντικειμένου «ταρώ», όπως θα δούμε πιο κάτω.
Η ακριβής καταγωγή των ταρώ παραμένει άγνωστη.Τα ταρώ κάνουν την παρθενική τους εμφάνιση στην Δύση στην Ιταλία του 14ου αιώνα. Στην αρχική τους μορφή χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγικούς σκοπούς, αποτελώντας απλώς ένα παιχνίδι χαρτιών. Παρ' όλα αυτά, ήδη υποβόσκει η αντίληψη ότι οι φιγούρες των ταρώ αποτελούν μια μορφή απεικόνησης του κόσμου.
Η σύνδεση των ταρώ με τον εσωτερισμό πραγματοποιείται για πρώτη φορά τον 18ο αι. και συγκεκριμένα το 1781, από τον Antoine Court de Gebelin, αρχαιολόγο και αιγυπτιολόγο. Αυτός συνδέει τις κάρτες ταρώ με τον αιγυπτιακό αποκρυφισμό και ιδιαίτερα με το περίφημο Βιβλίο του Θωρ. Το Βιβλίο του Θωρ, θεού αντίστοιχου με τον ολύμπιο Ερμή, απαγορευμένο για τους θνητούς, υποτίθεται ότι περιείχε μυστικά μαγείας και απόκοσμης σοφίας. Τα ταρώ αποτελούν έτσι την μεταφορά των ιερογλυφικών στον σύγχρονο κόσμο.
Μερικές δεκαετίες αργότερα ο Γάλλος αποκρυφιστής Αβά Κοστάντ (γνωστός ως Έλιφας Λεβί) συνδέει με τα ταρώ με την παράδοση της εβραϊκής Καμπάλλα, μέσα από τη συσχέτιση των 22 Μεγάλων Αρκανών με τα 22 γράμματα του εβραϊκού αλφαβήτου. Ούτε όμως αυτή η εκδοχή συνάντησε την πλήρη αποδοχή. Άλλοι ειδικοί των ταρώ αποδίδουν σ’ αυτά ινδική προέλευση -στηριζόμενη στην ανίχνευση σανσκριτικών συμβόλων, ενώ άλλοι τα συνδέουν με την αρχαία Κίνα. Σε όλες αυτές τις εκδοχές αποδίδεται καθοριστικός ρόλος για την διάδοση των ταρώ στους Τσιγγάνους, οι μετακινήσεις των οποίων από τόπο σε τόπο διερευρύνουν το πεδίο επέκτασης των καρτών. Σε κάθε περίπτωση, το θέμα της προέλευσης παραμένει ανοικτό, προσδίδοντας στα ταρώ μια επιπρόσθετη γοητεία.
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί πως στην εν γένει παρουσία τους στον πολιτισμό τα ταρώ έχουν ασκήσει τεράστια επίδραση σε χώρους όπως η λογοτεχνία και η ψυχανάλυση. Στην πρώτη, οι συνδυασμοί των καρτών χρησιμοποιούνται ως παραλαγές ανάπτυξης ενός θέματος (κλασική επ’ αυτού είναι η περίπτωση του μεταμοντέρνου συγγραφέα Ίταλο Καλβίνο). Στην δε ψυχανάληση, ο Καρλ Γιούνγκ και η σχολή του έχουν δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην μελέτη των καρτών ταρώ ως αρχετύπων ψυχικών δυνάμεων.
Επιμέλεια: Χρήστος Νάτσης